W dzisiejszych czasach, kiedy dbamy o zdrowy styl życia i zwracamy uwagę na ilość spożywanych kalorii, słodziki stały się popularnym zamiennikiem cukru. Są one powszechnie stosowane jako alternatywa dla osób, które chcą ograniczyć spożycie cukru z różnych powodów, takich jak utrzymanie masy ciała, kontrola poziomu cukru we krwi, redukcja masy ciała. Jednakże, zanim sięgniemy po produkty zawierające słodziki, warto zastanowić się nad ich bezpieczeństwem i wpływem na organizm.
Istnieje wiele różnych rodzajów słodzików dostępnych na rynku, z których każdy ma swoje właściwości.
Wyróżnia się słodziki pochodzenia:
- naturalnego,
- półsyntetyczne
- syntetyczne.
W tym artykule dowiesz się jakie są słodziki, jakie mają właściwości, czy są polecane i dla kogo.
Słodziki można kupić w kilku postaciach:
- w płynie,
- w proszku
- tabletkach.
Są to substancje, które mają słodki smak jednak nie zawierają dużo kalorii. Często są dodawane do różnych produktów, w celu poprawy smaku i zmniejszenia ilości kalorii w produkcie. Substancje słodzące to dodatki do żywności, pochodzenia naturalnego bądź uzyskane na drodze syntezy chemicznej.
Warto dowiedzieć się jakie mają właściwości i czy np. duża ich ilość nie będzie powodować problemów żołądkowo jelitowych. Warto jest też wiedzieć czy konkretny słodzik jest bezpieczny do dodawania do wypieków ponieważ nie wszystkie słodziki mogą być przeznaczone do stosowania w wysokiej temperaturze.
Bezpieczeństwo słodzików
Słodziki są uznawane za bezpieczne w umiarkowanych ilościach. Jednakże, warto pamiętać, że różne osoby mogą reagować różnie na te substancje. Niektóre badania sugerują, że nadmierne spożycie słodzików może wpływać na mikrobiotę jelitową. Jest to jednak cały czas przedmiotem badań. Osoby z pewnymi schorzeniami lub nietolerancją niektórych substancji powinny skonsultować się z lekarzem przed ich regularnym spożywaniem.
Ważne jest, aby zdawać sobie sprawę z własnych potrzeb zdrowotnych i podejść do korzystania ze słodzików z umiarem, zwracając uwagę na skład produktów, które wybieramy. W końcu, kluczowym elementem zdrowego stylu życia jest zbilansowane i świadome podejście do diety.
W zależności od rodzaju słodzika charakteryzują się one różnymi właściwościami. Część ze stosowanych substancji słodzących może być poddawana obróbce termicznej (np. acesulfam K), podczas gdy inne nie mogą być ogrzewane. W internecie można co jakiś czas spotkać informację, że słodziki są szkodliwe dla zdrowia lub, że wcale nie ułatwiają odchudzania, a wręcz przeciwnie mogą utrudniać. Na szczęście za nim jakiś dodatek do żywności trafi do użytku powszechnego to zostaje przebadany czy jest bezpieczny. Mimo badań mogą powodować objawy niepożądane takie jak np. biegunki jeśli są stosowane w dużych ilościach. Trzeba jeszcze pamiętać, że dodatki do żywności mają określone ile można ich dziennie spożyć. Dlatego najważniejsze jest zachować umiaru i nie przesadzać z ilością i za nim zaczniemy używać jakiegoś słodzika sprawdzić czy można stosować go w wysokich temperaturach czy nie.
Jakie substancje słodzące są dopuszczone do stosowania?
Stewia – glikozydy stewiolowe
Aspartam
Acesulfam–K
Sacharyna
Taumatyna
Sukraloza
Neohesperydyna DC
Neotam
Cyklaminian
Poza tym, jako zamienniki cukrów, mogą być stosowanie poliole:
Erytrol – erytrytol
Sorbitol
Ksylitol
Mannitol
Maltitol
Laktitol
Stewia
Stewia jest to roślina. Aktualnie uważa się, że glikozydy stewiolowe nie wykazują działania toksycznego ani rakotwórczego, w związku z tym ich stosowanie jest całkowicie bezpieczne.
Spożywanie stewii nie wywołuje zmian ciśnienia tętniczego krwi u osób zdrowych,
u osób z podwyższonym ciśnieniem krwi zauważalny może być efekt hipotensyjny.
Nie ma negatywnego wpływu na poziom glukozy we krwi. Nie powoduje próchnicy,
a dodatkowo ma działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne. Bezpieczna dla osób chorych na fenyloketonurię.
Poza wskazanymi wyżej właściwościami stewia działa przeciwzapalnie, przeciwbiegunkowo.
Odporna jest na działanie wysokich temperatur (do 200° C), bardzo dobrze rozpuszcza się zarówno w ciepłych jak i zimnych płynach.
Aspartam
Aspartam ma 4 kcal/g, jest niestabilny w wysokich temperaturach. Nie można go używać do pieczenia i gotowania.
Pomimo wielu badań potwierdzających jego bezpieczeństwo, istnieją badania jego szkodliwego wpływu. Jednakże w badaniach były stosowane bardzo duże ilości, które nie są możliwe do spożycia w ciągu dnia z dietą. Dodatkowo apartam może być zagrożeniem dla osób z fenyloketonurią ponieważ produkty jego rozkladu to m.in fenyloalanina (fenyloketonuria to choroba polegająca na niewłaściwym metabolizmie fenyloalaniny i jej rozkładu w organizmie). Dlatego też, osoby
z fenyloketonurią powinny unikać aspartamu.
Według EFSA – Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności aspartam spożywany w dawce 40 mg/kg masy ciała nie zagraża zdrowiu lub życiu.
Acesulfam K
Acesulfam K jest stabilny termiczne. Może być używany do gotowania i pieczenia. Nie dostarcza kalorii. Bezpieczna dawka to 0-15 mg/kg masy ciała
Sacharyna
Badania wykazały bezpieczeństwo stosowania tej substancji w ilościach, które zwyczajowo spożywa człowiek.
Nie zaleca się przekraczania dawki sacharyny powyżej 5 mg na kg masy ciała na dzień. W dużych dawkach może działać szkodliwie na organizm. Sacharyna nie zawiera wartości odżywczych więc nie dostarcza też kalorii. Pomocna jest
w ograniczeniu kalorii i odchudzaniu. Może zapobiegać próchnicy zębów.
U niektórych osób może powodować alergie, bóle głowy, biegunki.
Sukraloza
Nie jest metabolizowana przez organizm i nie dostarcza kalorii .Jest bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie i ma wysoką stabilność termiczna. Stosowanie sukralozy może powodować wzrost apetytu. Sukraloza wpływa na odpowiedź glikemiczną. Stosowanie sukralozy może zwiększać ryzyko występowania cukrzycy typu 2.Jeśli chodzi o wpływ na przyrost masy ciała badania nie są jednoznaczne.
Cyklaminian
Cyklaminian ma gorzki smak. W połączeniu z sacharyną ma smak słodki. Nie jest toksyczny.
Poliole
Poliole nazywane są „alkoholami cukrowymi”. Wiele z nich naturalnie występuje
w niektórych owocach, a także niektórych warzywach czy grzybach.
Erytrytol
Erytrytol występuje naturalnie w niektórych grzybach, owocach. Znajdziemy do także w produktach fermentowanych. Jest bezpieczny dla zdrowia. Podobnie do ksylitolu, również pomaga zachować zdrowie jamy ustnej. Nie dostarcza energii (kcal). Należy do węglowodanów słabo przyswajalnych. Nadmierne jedzenie powoduje efekt przeczyszczający. Erytrytol nie pozostawia nieprzyjemnego posmaku w ustach.
Erytrytol posiada indeks glikemiczny (IG) równy O. Indeks glikemiczny informuje
o tym, jak szybko po spożyciu danego produktu wzrasta stężenie glukozy we krwi. Im wyższa wartość IG, tym gwałtowniejszy wzrost glukozy. Jest uważany za bezpieczny zamiennik cukru dla diabetyków.
Nadmierna ilość spożytego erytrytolu może wywołać efekt przeczyszczający lub prowadzić do powstania wzdęć.
Sorbitol
Sorbitol należy do polioli, czyli alkoholi cukrowych. wykazują mniejszą słodkość niż naturalne cukry. Największe ilości sorbitolu obecne są w suszonych śliwkach.
W skali przemysłowej do jego produkcji wykorzystuje się metody chemiczne. Jest obojętny chemicznie, stabilny w wysokich temperaturach. Kaloryczność sorbitolu, przyjmuje się na około 2,4 kcal/g.
Nie powoduje próchnicy. Indeks glikemiczny sorbitolu to 9. Nadmierna konsumpcja sorbitolu i innych polioli, może prowadzić do problemów żołądkowo-jelitowych może powodować wzmożoną produkcję gazów w jelicie. W dużych ilościach może powodować biegunki. Poliole w tym sorbitol mogą być źle tolerowane przez osoby
z zespołem jelita drażliwego.
Ksylitol
Ksylitol, cukier brzozowy, jest substancją występującą naturalnie w owocach
i warzywach . Ma indeks glikemiczny 8 i dostarcza 2,4 kcal/g. Nie ulega fermentacji w jamie ustnej. Nie powoduje próchnicy. Ponadto może powodować wzdęcia, biegunki i bóle brzucha. Są to jedyne niepożądane efekty spożywania ksylitolu został uznany za bezpieczny dla zdrowia.
Mannitol
Mannitol ma dobrą stabilność w wysokich temperaturach, dobrze rozpuszcza się w wodzie. Spożywanie polioli, nawet w stosunkowo dużych ilościach nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia.
Negatywnym skutkiem, jaki obserwowano po spożyciu ok. 20–50 g alkoholi cukrowych w ciągu jednego dnia, to krótkotrwała biegunka (może mieć też działanie przeczyszczające, powodować gaz). Maltitol wykazuje umiarkowany wpływ na glikemię (jego indeks glikemiczny wynosi 35).
Substancje słodzące – czy mogą korzystnie działać na leczenie otyłości?
Stosowanie słodzików zamiast cukru może skutecznie wpłynąć na przebieg procesu odchudzania. Jednak bardzo ważne w procesie leczenia otyłości lub nadwagi jest zmiana stylu życia, a nie tylko zastąpienie cukru słodzikami. Słodziki mogą być pomocne, zaspokajają potrzebę słodkiego smaku i ułatwiają przestrzeganie zasady diety, należy jednak stosować się do zaleceń i nie przekraczać ustalonej wartości bezpiecznej do spożycia. Zmniejszenie ilości kalorii może powodować chęć uzupełnienia brakującej energii z diety. Długoterminowe skutki glikemiczne i metaboliczne spożycia słodzików nie są w pełni znane. Cały czas prowadzone są badania nad substancjami słodzącymi.
Substancje te mogą też powodować podrażnienia układu pokarmowego. Jeśli mamy ochotę na coś słodkiego, korzystajmy więc z produktów, które poza słodkim smakiem dostarczą nam wartościowych składników takich jak owoce. Pamiętajmy także o umiarze w stosowaniu – słodki smak uzależnia!
W dążeniu do zdrowego stylu życia, warto rozważać różne opcje słodzenia, w tym naturalne alternatywy, które również oferują smak i słodycz, ale bez dodatku sztucznych substancji. Pamiętajmy, że kluczem do zdrowego trybu życia jest zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna oraz świadome wybory żywieniowe.
Jeżeli zastanawiasz się nad zmianą, a może chcesz skutecznie schudnąć?
